Sentieri antichissimi lungo i quali camminarono Penelope, Telemaco, Odisseo.
Montagne cortesi, boscose, con dolci pendii, che non toccano le nuvole.
Candidi bagnasciuga che attendono il momento di ciascun ritorno.
Pietre ciclopiche inondate dalla luce del tempo, testimoni di una grande storia. Passi familiari.
Nel corso dei secoli, il sussurro delle conchiglie diventa un richiamo della memoria, quando dal mare soffia il maestrale.
Gente che molto ha viaggiato e che, seppur tardi, torna alle proprie radici indelebili.
Scarsa la terra, che genera fiori selvatici e nostalgia.
Itaca è sempre lì. Si erge instancabile, oggetto di nostalgia e ricerca profonda. Questo è il suo destino, la ragione della sua esistenza nella vastità del Mare. E quando dalla rotta in mare la tua prua, novello Odisseo, ormeggerà nel suo mitico abbraccio, ti accoglierà come una vecchia conoscenza...
Perché Itaca ti attendeva. Perché Itaca ti attende. Come una fiamma che innesca la scoperta di ogni percorso interiore, ci dà la speranza di riscatto, del ritorno e della più profonda coscienza.
Ecco perché il viaggiatore sa bene "che vuol dire un'Itaca" (riferimento al verso conclusivo della poesia Itaca di K. Kavafis, in traduzione di F.M. Pontani).
bar
bar
l’isola mitica…
Itaca, l'isola mitica...
Itaca, l’isola mitica…
La suggestività di molti luoghi nella nostra terra natale, per via dell'influenza dei miti primordiali sul loro scenario, le conferisce un privilegio culturale unico, quello del carattere mitico. Molti luoghi sostengono di condividerlo, ma solo pochi lo godono.
Mitico è il luogo che trascende la sua dimensione spaziale e raggiunge un altro livello di trascendenza, là dove cadono i confini del mondo reale, là dove regnano l'immaginazione e l'atmosfera.
Mitico è il luogo avvolto dalla nebbia dei secoli, in cui il tempo varia in dimensioni statiche, la cui vista innesca immagini archetipe, che opera all'ombra di un misticismo inspiegabile, che acuisce e porta al culmine i sensi degli iniziati.
Mitico è il luogo che i poeti hanno caricato sul carro dell'ispirazione, che hanno portato in giro e hanno mostrato con orgoglio all'umanità.
Mitico è il luogo di fronte al quale si inchina l'umanità tramite lo spirito, l'arte e la memoria collettiva.
Mitico è il luogo il cui nome pesa sulle spalle dei secoli e non il contrario, dove ogni pietra, montagna, ciottolo, sentiero diventa una visione e un pellegrinaggio dei nostalgici, dove ogni sua "spiaggia" si trasforma in mare aperto.
Mitico è il luogo in cui ritorni ovunque tu sia, perché nulla al mondo tocca le sue ali, anche se la sensazione è quella di non essersene mai andati.
Mitico è il luogo che traduce l'esperienza in valore, che trattiene i fili di coesione delle fiabe collettive, il luogo il cui brivido della spina dorsale ricompone il mondo.
Un viaggio a Itaca non è solo un convenzionale viaggio di "vacanze"... Itaca "immerge" il visitatore in un'atmosfera a sé, in un ambiente naturale e culturale unico, ripristinando il naturale rapporto dell'uomo con gli elementi fondamentali della vita.
L'isola è stata protetta dai cambiamenti causati dall'eccessivo sfruttamento turistico, grazie alla sua natura unica; con Vathy, il capoluogo, dichiarato "insediamento tradizionale" sin dal 1982, per la sua caratteristica architettura ionica, con certificazioni di aree di particolare bellezza naturale (note in greco con l'acronimo TIFK) i programmi NATURA a protezione della vita marina, Itaca sembra essere rimasta intatta nel tempo, uno dei pochi angoli della Terra che riceve così tanti visitatori, senza che questo ne abbia alterato il paesaggio e la fisionomia.
La bellezza naturale dell'isola conquista facilmente i sensi del viaggiatore e questi la vive in modo semplice e piacevole, come parte di ogni momento del proprio viaggio.
La dolcezza della cultura delle isole ioniche, le feste e la musica che risuona fino al mattino nelle sagre dell'isola, le chitarre e la fisarmonica che ancora accompagnano d'estate le cosiddette "veggheres" (raduni serali di famiglia e/o dei vicini) nei cortili diventano, deliberatamente o meno, pezzi della sua esperienza.
I sapori raffinati, tradizionali e "ritoccati", in migliaia di parti dell'isola, dove residenti e stranieri coesistono e li condividono con la stessa semplicità e piacere, completano un'esperienza di viaggio dalle mille sfaccettature.
La natura tranquilla e il clima mite del luogo, quasi tutto l'anno, creano l'ambiente ideale per escursioni su sentieri naturali, piste ciclabili e per praticare sport acquatici e attività ricreative, un settore in cui Itaca eccelle con la propria squadra di vela.
Lo sviluppo turistico è medio, la qualità degli alloggi è elevata e i servizi turistici sono inaspettatamente completi per un posto così piccolo. Durante l'intero arco dell'anno troviamo musei, monumenti archeologici, monasteri, cinema, centri sportivi, strutture per conferenze e una varietà di eventi artistici e musicali, mentre l'Orchestra filarmonica di Itaca completa in modo univoco tutti gli eventi dell'isola, spesso accompagnata da un coro, musica per mandolino e dal gruppo di danze tradizionali locale.
L'esperienza di viaggio a Itaca arricchisce il visitatore con una storia di 5.000 anni, senza però privarlo di alcuna forma moderna di intrattenimento.
Il mare di Itaca, trasparente, limpido, fresco, presenta, fino al limite dell'orizzonte del mar Ionio, tutte le sfumature del blu. Niente di più magico del constatare che il fondale marino si può distinguere chiaramente e che risplende persino dall'alto del pendio, con il "tempo calmo" come dicono gli abitanti del luogo, vale a dire, quando c'è bonaccia. Pura gioia!
Candidi, cristallini e brillanti, spesso accecanti nella luce estiva, i ciottoli aggiungono un tocco speciale ai nostri mari. Creano colori sbalorditivi dentro e fuori l'acqua, compongono immagini di una bellezza unica e emettono suoni speciali quando nel pomeriggio soffia il maestrale e li rimesta...
L'esperienza delle spiagge di Itaca varia, proprio come il loro paesaggio... alcune calme e rilassate, altre profonde e suggestive. Forti sono le impressioni suscitate da paesaggi marini senza precedenti, di particolare bellezza naturale e inalterati nel tempo, che invitano alla gioia della scoperta ogni volta che si visitano.
Ammaliante per il visitatore è anche il giro dell'isola in barca. Le baie nascoste, le spiagge uniche e accessibili solo dal mare, le grotte e le aspre scogliere, che spesso "svaniscono" nel mare, compongono l'immagine di una suggestiva rotta marittima che il viaggiatore non può ignorare né dimenticare lasciando l'isola.
Alle spiagge si può arrivare in auto, con i barconi tradizionali che effettuano servizi frequenti e gite in barca, con un'imbarcazione a noleggio ma anche a piedi. Anzi, se si abbina il nuoto a una delle tante attività di trekking offerte sull'isola, l'esperienza del mare decolla, nel vero senso della parola!
A Itaca appare inevitabile collegare il paesaggio marino al vagare di Odisseo. E forse inspiegabilmente ma definitivamente costituisce uno dei fattori principali che ispireranno al nostro visitatore iniziato l'idea del "ritorno" al luogo da cui è nato.
Sono molte le ragioni che mantengono Itaca in primo piano nei ricordi di ogni visitatore e si riflettono nella sua decisione "tornerò", come anche nel detto dei locali "chi viene, ritorna"... Scelta ideale per il matrimonio di due innamorati sull'isolotto del Lazzaretto, per una riunione di famiglia, per celebrare un anniversario speciale, per un fine settimana, per un regalo di compleanno, un workshop creativo o per un momento da soli, lontano da tutto e da tutti... I ricordi indelebili del visitatore comprenderanno per sempre il solitario pellegrinaggio in profonda contemplazione al Monastero di Katharà, il piacere di un crepuscolo inestinguibile a Panagia di Skala a Platreithia, di una nuotata in un giorno di burrasca nel suggestivo golfo di Afales. Itaca esprimerà il ricordo del tuo desiderio di ascoltare gli esperti di Omero che parlano dell'Odissea nel luogo per cui è stata scritta o del momento in cui ti soffermi a guardare il monumento al Marinaio ignoto durante la passeggiata a Vathy, dove percorrerai il sentiero di Rousano e di Kavelari.
Ricordi di una fuga solitaria o di gruppo, esperienze chiave di cui si parla fra amici per molto tempo e chi li ha vissuti si sente speciale.
Itaca vi sfida a decidere che la vostra prossima "grande" mossa, personale o professionale... perché no... può essere legata a questo luogo unico, che i poeti hanno adorato nel corso dei secoli. "If this island belonged to me, I would bury all my books here and never go away" (Se quest'isola mi appartenesse, vi seppellirei tutti i miei libri e non me ne andrei mai), scrisse Lord Byron, e il viaggiatore lo legge ancor oggi sulla lapide davanti al Centro Culturale di Vathy. E senza che nessuno glielo spieghi, capisce perfettamente il perché
La cultura di un luogo lega l'arte alla sua fede. Soprattutto nelle isole Ionie, dove l'arte si è differenziata in maniera particolare creando la propria scuola, la Scuola ionica, il sentimento religioso è stato rappresentato in modo unico in icone, chiese, cappelle, iconostasi e campanili, dal periodo post-bizantino fino a oggi.
Ci sono molti monumenti religiosi a Itaca e questo la rende attraente per ogni visitatore, indipendentemente dal proprio credo, poiché trasforma i luoghi di pellegrinaggio in monumenti culturali. Soprattutto in un luogo così spirituale come Itaca, il visitatore troverà molti angoli per pregare, meditare e ammirare.
La migrazione degli abitanti dell'isola verso ogni angolo della Terra, nonché la vita marinara, ha rafforzato la loro fede. Rievocando, come novelli Odisseo, la loro piccola e preziosa patria, hanno contribuito con il loro costante aiuto a costruire un numero impressionante di chiese nel centro di ogni abitato e nel capoluogo, ma anche molte chiesette più piccole, isolate, nella natura. Sono le nostre chiesette, i nostri vigili custodi, negli angoli più panoramici di Itaca.
Il centro spirituale di Itaca è il monastero della Vergine Maria di Katharà con l'icona miracolosa della nascita di Maria Vergine. In alto sul monte Nerito, il monastero di Panagia ha le porte sempre aperte per i pellegrini, mentre l'alto campanile si erge come un candido segnale verso il mare aperto, visibile da tutti gli angoli della Terra, dove sono disseminati gli itacesi.
Fra gli importanti luoghi di pellegrinaggio dell'isola troviamo la chiesa di Agios Rafail. Solo pochi sanno che San Raffaele, solitamente legato a Lesbo, il luogo del suo martirio, era originario di Itaca e oggi a Perachori è stata costruita una chiesa dove un tempo sorgeva la sua casa natale. Inoltre a Stavros, nella chiesa di Agia Varvara, sono conservate le reliquie di Agios Ioakeim di Itaca detto ¨Papoulaki¨.
Ogni chiesa di Itaca, piccola o grande, sfavillante o umile, avrà sempre qualcosa da offrire, da insegnare. Perché il tempo non fa invecchiare la fede e qui la storia tiene ben nascosti i suoi preziosi segreti. Ecco perché, se fate attenzione, noterete che in molte chiese ci sono materiali da costruzione provenienti da strutture risalenti a tempi molto più antichi. Colonne antiche, piccoli frontoni e pietre abilmente scolpite, materiali che sono stati rispettati dal degrado e dai secoli, sono stati sfruttati nei tempi successivi nel modo migliore, per costruire chiese piccole o più grandi. Quindi, viene chiaramente comprovato il rispetto degli abitanti per i propri antenati e le loro antiche religioni, un esempio di sensibilità e cultura.
A Itaca, il visitatore proverà l'esperienza della meditazione e della venerazione all'interno delle chiese, tramite il "viaggio" interiore e l'elevazione spirituale, risultato di devozione e serenità divina. Dopotutto, la sensazione di realizzazione è sempre un tocco della mano del Signore.
Itaca, come le isole Ionie nel loro complesso, non è solo una parte geografica del Paese, ma ha sempre funto come un particolare spazio culturale all'interno del resto della Grecia, come "il crocevia tra Occidente e Oriente" come è stato scritto... A Itaca la gente ha viaggiato molto, ha faticato molto, ha amato molto in tutte le parti della Terra, ha creato forti legami di amicizia. E questo si riflette nel modo in cui queste persone pensano, tengono rapporti con i viaggiatori, parlano fra loro, sempre aperte, come le loro case.
La vita sull'isola è semplice, tranquilla ed essenziale. L'amico è famiglia e lo Straniero è amico. Mondi numerosi e diversi, persone eterogenee che convivono armoniosamente nel corso della vita, senza sorprese irrisolvibili, senza grandi tensioni o timori nei confronti dell'Altro o dello Straniero, gente senza pretese, dolce e nobile di natura, attraverso processi secolari. Il paesaggio naturale accresce la calma accettazione delle cose. La storia che pervade ogni pietra, ogni vecchio ulivo, ogni vecchia finestra con la sua tendina di pizzo, ogni tetto di tegole e ogni cisterna funge da collegamento tra il noto e l'ignoto, fra il familiare e il diverso, levigando il nuovo con la saggezza del vecchio.
Non è una coincidenza, quindi, che scrittori, artisti, intellettuali, scienziati ed economisti per trovare ispirazione, lavorare o riposarsi si recano a Itaca. Itaca si offre al visitatore in modo semplice, diretto, esperienziale. Aristotele Onassis, che l'amava, ci veniva a pescare, a sorseggiare il suo ouzo, a consultare i suoi capitani, che erano sempre di Itaca. Itaca non sorprende né viene sorpresa. La vita scorre lentamente e riporta lì di continuo le gioie e le sofferenze delle persone, i loro amori, i loro figli, le loro idee, le piccole e le grandi imprese degli suoi abitanti e dei suoi viaggiatori.
Un'isola con un alto grado di tolleranza sociale verso le coppie dello stesso sesso, senza tensioni nei confronti del diverso, senza sottomettersi al glamour e alla moda. Itaca è la strada da percorrere... il nostro io forte, bello, senza ansie e trucco inutili.
Μονοπάτια πανάρχαια, εκεί που περπάτησε η Πηνελόπη, ο Τηλέμαχος, ο Οδυσσέας.
Βουνά ευγενικά, δασύφυλλα, με ήρεμες πλαγιές, που δεν αγγίζουν τα σύννεφα.
Ακρογιάλια κατάλευκα, που περιμένουνε του κάθε γυρισμού την ώρα.
Πέτρες κυκλώπειες που καταυγάζει το φως του χρόνου, μάρτυρες ιστορίας σπουδαίας.
Βήματα γνώριμα. Στων αιώνων το πέρασμα, ο ψίθυρος των κοχυλιών σαν κάλεσμα της μνήμης, όταν φυσάει από την θάλασσα το μαϊστράλι.
Άνθρωποι πολυταξιδεμένοι, που έστω και αργά επιστρέφουν στην ανεξίτηλη ρίζα. Χώμα λιγοστό, που γεννάει αγριολούλουδα και νοσταλγία.
Η Ιθάκη πάντα είναι εκεί. Στέκει ολόρθη κι ακούραστη, αντικείμενο νοσταλγίας και βαθιάς αναζήτησης. Αυτή είναι η μοίρα της, ο λόγος της ύπαρξής της στην απεραντοσύνη της Θάλασσας.
Κι όταν απ’ του πελάγου το δρόμο, η πλώρη σου, σαν άλλου Οδυσσέα, θ’ αράξει στη μυθική της αγκαλιά, τότε θα σε καλωσoρίσει σα γνώριμος παλιός…
Γιατί η Ιθάκη σε περίμενε. Γιατί η Ιθάκη σε περιμένει.
Φλόγα που πυροδοτεί την ανίχνευση κάθε εσωτερικού μας δρόμου και δίνει την ελπίδα της λύτρωσης, του γυρισμού και της βαθιάς επίγνωσης του εαυτού μας.
Γι’ αυτό κι ο ταξιδευτής ξέρει καλά «η Ιθάκες τί σημαίνουν».
μυθικό νησί...
Ιθάκη, μυθικό νησί..
Ιθάκη, μυθικό νησί...
Η υποβλητικότητα πολλών τόπων, λόγω της επίδρασης αρχέγονων μύθων στο σκηνικό τους, τους προσδίδει ένα μοναδικό πολιτιστικό προνόμιο, αυτό της μυθικότητας. Πολλοί τόποι διατείνονται ότι το μοιράζονται, μόνον οι ιδιαίτεροι όμως το απολαμβάνουν πραγματικά. Η Ιθάκη ανήκει σ’αυτούς…
Γιατί μυθικός είναι ο τόπος που υπερβαίνει τη χωροταξική του διάσταση και ανάγεται σ’ ένα άλλο επίπεδο υπερβατό, εκεί που καταλύονται τα όρια του ρεαλιστικού κόσμου, εκεί που βασιλεύει η φαντασία και η ατμοσφαιρικότητα. Μυθικός είναι ο τόπος που περιβάλλεται από την αχλύ των αιώνων, στον οποίο ο χρόνος μεταβάλλεται σε μέγεθος στατικό, που η θέα του πυροδοτεί εικόνες αρχετυπικές, που λειτουργεί στη σκιά ενός μυστικισμού ανεξήγητου, οξύνει και κορυφώνει τις αισθήσεις των μυημένων.
Μυθικός είναι ο τόπος τον οποίο οι ποιητές φόρτωσαν στο άρμα της έμπνευσης , τον περιέφεραν και τον επέδειξαν υπερήφανα στην ανθρωπότητα.
Μυθικός είναι ο τόπος, μπροστά στον οποίο η ανθρωπότητα δια του πνεύματος, της τέχνης αλλά και της συλλογικής μνήμης υποκλίνεται.
Μυθικός είναι ο τόπος που το όνομά του βαραίνει τη ράχη των αιώνων και όχι το αντίθετο, που κάθε πέτρα του, βουνό, βότσαλο, μονοπάτι γίνεται όραμα και προσκύνημα των νοσταλγών, που κάθε «παραλία» του μετουσιώνεται σε ανοιχτό πέλαγος.
Μυθικός είναι ο τόπος, στον οποίο όπου και να’σαι επιστρέφεις, γιατί τίποτα στον κόσμο δεν αγγίζει τις ακροφτέρουγές του, αν και η αίσθηση είναι ότι ποτέ δεν έφυγες.
Μυθικός είναι ο τόπος που μετουσιώνει το βίωμα σε αξία, που συγκρατεί τα νήματα συνοχής των συλλογικών παραμυθιών, που το ρίγος της ραχοκοκκαλιάς του ανασυντάσσει τον κόσμο.
Το ταξίδι στην Ιθάκη δεν είναι απλά ένα συμβατικό ταξίδι «διακοπών»… Η Ιθάκη «βαπτίζει» τον επισκέπτη της σε μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα, σε ένα φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον μοναδικό, επαναφέροντας τη φυσική σχέση του ανθρώπου με τα βασικά στοιχεία της ζωής.
Η Ιθάκη προστατεύτηκε από την αλλαγή μιας τουριστικής υπερεκμετάλλευσης λόγω της φύσης της: με την πρωτεύουσά της, το Βαθύ, «παραδοσιακό οικισμό» από το 1982 λόγω της ιδιαίτερης Επτανησιακής της αρχιτεκτονικής, με πιστοποιήσεις περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (ΤIFK), με προγράμματα ΝΑΤURA να προστατεύουν τη θαλάσσια ζωή της, η Ιθάκη μοιάζει να έμεινε ανέγγιχτη στο χρόνο, μια από τις λίγες γωνιές της γης που δέχεται τόσους επισκέπτες χωρίς να έχει αλλοιώσει το τοπίο και την φυσιογνωμία της.
Η φυσική ομορφιά του νησιού καταλαμβάνει αβίαστα τις αισθήσεις του ταξιδευτή, γι’ αυτό και την βιώνει απλά, ευχάριστα, σαν μέρος κάθε στιγμής του ταξιδιού του.
Η γλυκύτητα της Επτανησιακής κουλτούρας, τα γλέντια και οι μουσικές που ακούγονται μέχρι το πρωί στα πανηγύρια του νησιού, οι κιθάρες και το ακορντεόν που ακόμα τροφοδοτούν τις βεγγέρες στις καλοκαιρινές αυλές γίνονται ηθελημένα ή αθέλητα κομμάτια της εμπειρίας του.
Οι περιποιημένες γεύσεις, παραδοσιακές και «πειραγμένες», σε χίλιες μεριές στο νησί, όπου ντόπιοι και ξένοι συνυπάρχουν και τις μοιράζονται με την ίδια απλότητα και την ίδια απόλαυση, συμπληρώνουν την πολύπλευρη ταξιδιωτική εμπειρία.
Η ήρεμη φύση και ο ήπιος καιρός του νησιού σχεδόν όλο το χρόνο δημιουργεί το ιδανικό περιβάλλον για πεζοπορίες σε φυσικά μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές και θαλάσσιες αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, ένα τομέα στον οποίο η Ιθάκη διαπρέπει με δυο δικές της ιστιοπλοϊκές ομάδες.
Η τουριστική ανάπτυξη είναι ήπια, η ποιότητα των καταλυμάτων υψηλή και οι παρεχόμενες τουριστικές υπηρεσίες απρόσμενα πλήρεις για ένα τόσο μικρό τόπο. Μουσεία, αρχαιολογικά μνημεία, μοναστήρια, κινηματογράφοι, αθλητικά κέντρα, συνεδριακές εγκαταστάσεις και πλήθος εικαστικών και μουσικών εκδηλώσεων προσφέρονται όλο το χρόνο, ενώ η Φιλαρμονική της Ιθάκης πλαισιώνει μοναδικά όλες τις εκδηλώσεις του νησιού, συχνά μαζί με χορωδία, μαντολινάτα και το τοπικό παραδοσιακό χορευτικό συγκρότημα.
Η εμπειρία του ταξιδευτή στην Ιθάκη τον πλουτίζει με ιστορία 5.000 χρόνων χωρίς να του στερεί απολύτως καμία σύγχρονη μορφή ψυχαγωγίας.
Οι θάλασσες της Ιθάκης, διαυγείς, καθαρές, δροσερές αναδεικνύουν ως την άκρη του Ιονίου ορίζοντα όλους τους τόνους του μπλε. Τίποτα μαγικότερο από τη διαπίστωση ότι ο βυθός διακρίνεται ευκρινής και απαστράπτων ακόμα κι από ψηλά στην πλαγιά, σε «κάλμα καιρό» όπως λένε οι ντόπιοι, δηλαδή σε νηνεμία. Ατόφια χαρά!
Κάτασπρα, πεντακάθαρα και λαμπερά, συχνά εκτυφλωτικά στο καλοκαιρινό φως, τα βότσαλα δίνουν ιδιαίτερο τόνο στις θάλασσες μας. Δημιουργούν εντυπωσιακούς χρωματισμούς μέσα και έξω από το νερό, συνθέτουν εικόνες μοναδικής ομορφιάς και αναδίδουν ήχους ξεχωριστούς, όταν το απομεσήμερο φυσάει ο μαΐστρος.
Η εμπειρία των παραλιών στην Ιθάκη ποικίλει όπως και το τοπίο τους… κάποιες ήρεμες και χαλαρές, κάποιες βαθιές και υποβλητικές. Ισχυρές οι εντυπώσεις που προκαλούνται από θαλασσινά τοπία πρωτόγνωρα, ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς κι ανέγγιχτα στο χρόνο, που προσκαλούν στην χαρά της ανακάλυψης όσες φορές κι αν τα επισκεφθείς.
Καθηλωτικός για τον επισκέπτη και ο περίπλους του νησιού. Οι απόκρυφοι όρμοι, οι μοναδικές και προσβάσιμες μόνο δια θαλάσσης παραλίες, οι σπηλιές και οι απόκρημνοι, κοφτεροί βράχοι, που συχνά «σβήνουν» στο πέλαγος, συνθέτουν την εικόνα μιας υποβλητικής θαλάσσιας διαδρομής που ο ταξιδιώτης δεν μπορεί να αγνοήσει ούτε και να λησμονήσει φεύγοντας από το νησί.
Στις παραλίες φθάνεις με αυτοκίνητο, με παραδοσιακά καϊκάκια που πραγματοποιούν συχνά δρομολόγια και θαλάσσιες περιηγήσεις, με ενοικιασμένη βάρκα, αλλά και με τα πόδια. Εάν, μάλιστα, συνδυάσεις το κολύμπι με μια από τις πολλές πεζοπορικές δραστηριότητες που προσφέρονται στο νησί, τότε η εμπειρία της Θάλασσας απογειώνεται σε αυτό που της αξίζει!
Στην Ιθάκη, η σύνδεση του θαλασσινού τοπίου με την Οδυσσειακή περιπλάνηση μοιάζει αναπόφευκτη. Κι ίσως ανεξήγητα αλλά καταλυτικά να αποτελεί κι έναν από τους κορυφαίους παράγοντες που θα εμφυσήσουν στον μυημένο επισκέπτη μας την ιδέα της «επιστροφής», στην γενέτειρά της.
πλήθος οι λόγοι που συντηρούν την Ιθάκη στο πρώτο πλάνο των αναμνήσεων κάθε επισκέπτη και αποτυπώνονται στην απόφασή του «θα ξανάρθω», αλλά και στη ρήση των ντόπιων «όποιος έρχεται, ξανάρχεται»... Επιλογή ιδανική για τον γάμο δυο ερωτευμένων στο νησάκι Λαζαρέτο. Για ένα οικογενειακό reunion, για τον εορτασμό μιας ιδιαίτερης επετείου, για ένα τριήμερο δώρο γενεθλίων, για ένα δημιουργικό workshop, ή για μια δική σου στιγμή μακριά απ’ όλους κι απ’ όλα…
Ανάμνηση παντοτινή ένα μοναχικό προσκύνημα βαθιάς περισυλλογής στα Καθαρά στο Μοναστήρι, η απόλαυση ενός τέλειου δειλινού στην Παναγιά στη Σκάλα στον Πλατρειθιά, ένα κολύμπι μια μέρα με μπουρίνι στον υποβλητικό Κόλπο των Αφαλών.
Η Ιθάκη θα γίνει μια μοναδική ανάμνηση της επιθυμίας σου ν’ ακούσεις τους Ομηριστές να μιλούν για την Οδύσσεια στον τόπο για τον οποίο γράφτηκε, της στιγμής που θα σταθείς και θα κοιτάξεις το μνημείο του Άγνωστου Ναυτικού στη βόλτα στο Βαθύ, που θα περπατήσεις στο μονοπάτι του Ρουσάνου και του Καβελάρη.
Μνήμες μοναχικής η ομαδικής απόδρασης, εμπειρίες ορόσημα, που συζητούνται στις παρέες για καιρό και αισθάνονται ξεχωριστοί όσοι τις έζησαν.
Η Ιθάκη σε προκαλεί ν’ αποφασίσεις πως η επόμενη «μεγάλη» σου κίνηση, προσωπική ή επαγγελματική... γιατί όχι... μπορεί να συνδεθεί μ’ αυτό το μοναδικό τόπο, που λάτρεψαν οι ποιητές στους αιώνες.
«Αν αυτό το νησί μού ανήκε, θα έθαπτα εδώ όλα μου τα βιβλία και δεν θα έφευγα ποτέ», έγραψε ο Λόρδος Μπάιρον κι ο ταξιδευτής το διαβάζει ακόμα στην πέτρινη πλάκα μπροστά στο Μορφωτικό Κέντρο, στη βόλτα του στο Βαθύ. Και χωρίς κανείς να του εξηγήσει, κατανοεί πλήρως το γιατί.
Ο πολιτισμός ενός τόπου συνδέει την τέχνη με τη πίστη του. Ειδικά στα Επτάνησα, όπου η Τέχνη διαφοροποιήθηκε ιδιαίτερα δημιουργώντας δική της Σχολή, την Επτανησιακή, το θρησκευτικό συναίσθημα αποτυπώθηκε με μοναδικό τρόπο σε εικόνες, εκκλησίες, ξωκκλήσια, τέμπλα και καμπαναριά, ήδη από την μεταβυζαντική περίοδο έως και σήμερα.
Είναι πολλά τα θρησκευτικά μνημεία της Ιθάκης κι αυτό την καθιστά ελκυστική για κάθε επισκέπτη, ανεξαρτήτως θρησκείας, καθώς μεταβάλει τους προσκυνηματικούς τόπους σε πολιτισμικά μνημεία. Ειδικά σε ένα τόπο τόσο πνευματικό, όσο η Ιθάκη, ο επισκέπτης θα βρει πολλές γωνιές να προσευχηθεί, να διαλογιστεί, αλλά και να θαυμάσει.
Η μετανάστευση των κατοίκων του νησιού στα πέρατα της γης, αλλά και η ναυτοσύνη δυνάμωσε την πίστη τους. Αναπολώντας, σαν άλλοι Οδυσσείς, την μικρή πολύτιμη πατρίδα τους συνέβαλαν με την αμέριστη βοήθειά τους να χτιστεί ένας εντυπωσιακός αριθμός από λαμπρές εκκλησίες στο κέντρο κάθε οικισμού και στην πρωτεύουσα, αλλά και πολλές, μικρότερες, απόμακρες, ανάμεσα στη φύση. Είναι τα ξωκκλήσια μας, που στέκονται ακοίμητοι φρουροί μας, στις πιο πανοραμικές γωνιές της Ιθάκης.
Πνευματικό κέντρο της Ιθάκης είναι το μοναστήρι της Παναγίας των Καθαρών με την θαυματουργή εικόνα της Γέννησης της Θεοτόκου. Επάνω ψηλά στο Νήριτο, το μοναστήρι της Παναγιάς έχει ολάνοιχτες τις πόρτες του στους προσκυνητές, ενώ το ψηλό καμπαναριό ορθώνεται κάτασπρο σινιάλο στ’ ανοιχτά πελάγη, νοερά ορατό απ’ όλες τις γωνιές του κόσμου, όπου έχουν σκορπίσει οι Ιθακήσιοι.
Στα σημαντικά προσκυνήματα του νησιού ανήκει και ο ιερός Ναός του Αγίου Ραφαήλ. Είναι σε λίγους γνωστό ότι ο Άγιος Ραφαήλ, ο οποίος έχει συνδεθεί με την Λέσβο, τον τόπο του μαρτυρίου του, ήταν Ιθακήσιος στην καταγωγή και στο Περαχώρι σήμερα, δεσπόζει Ναός κτισμένος στο χώρο της πατρικής του οικίας. Επίσης στο Σταυρό, στον Ιερό Ναό της Αγίας Βαρβάρας, φυλάσσονται τα Λείψανα του Αγίου Ιωακείμ του Ιθακήσιου, του ¨Παπουλάκη¨.
Η κάθε εκκλησία της Ιθάκης, μικρή ή μεγάλη, λαμπρή ή ταπεινή, πάντα κάτι θα ’χει να σου χαρίσει, κάτι να σου μάθει. Γιατί την πίστη, ποτέ δεν την παλιώνει ο χρόνος κι εδώ η ιστορία έχει καλά κρυμμένα τα πολύτιμα μυστικά της. Γι’ αυτό κι αν προσέξει κανείς θα διαπιστώσει ότι σε πολλές εκκλησίες υπάρχουν υλικά δόμησης που ανήκουν σε άλλες, πολύ παλαιότερες εποχές. Αρχαίες κολώνες, μικρά αετώματα και περίτεχνα λαξευμένες πέτρες, υλικά που τα σεβάστηκαν η φθορά και οι αιώνες, αξιοποιήθηκαν στα κατοπινά χρόνια με τον καλύτερο τρόπο στο χτίσιμο μικρών ή μεγαλύτερων εκκλησιών. Έτσι αποδεικνύεται περίτρανα ο σεβασμός των κατοίκων στους προγόνους και στις αρχαίες θρησκείες τους, δείγμα ευαισθησίας και πολιτισμού.
Στην Ιθάκη, ο επισκέπτης θα έχει την εμπειρία της περισυλλογής και του προσκυνήματος μέσα στις εκκλησιές της, του εσωτερικού «ταξιδιού» και της ψυχικής ανάτασης, που προκαλεί η κατάνυξη και η θεϊκή γαλήνη. Το αίσθημα της ολοκλήρωσης, άλλωστε, είναι πάντοτε άγγιγμα από το χέρι του Θεού.
Η Ιθάκη, όπως και τα Επτάνησα συνολικότερα, δεν αποτελούν μονάχα ένα γεωγραφικό χώρο, αλλά ανέκαθεν λειτούργησαν σαν ένας ιδιαίτερος πνευματικός χώρος μέσα στην υπόλοιπη Ελλάδα, «το σταυροδρόμι της Δύσης με την Ανατολή», καθώς γράφτηκε… Στην Ιθάκη οι άνθρωποι έχουν ταξιδέψει πολύ, έχουν μοχθήσει πολύ, έχουν αγαπήσει πολύ σε όλες τις μεριές της γης, έχουν δημιουργήσει φιλίες δυνατές. Κι αυτό αποτυπώνεται στον τρόπο που σκέφτονται, που συναναστρέφονται με τους ταξιδιώτες, που μιλάνε μεταξύ τους στις παρέες, πάντα ανοιχτές, όπως και τα σπίτια τους.
Η ζωή στο νησί είναι απλή, ήσυχη κι ουσιαστική. Ο φίλος είναι οικογένεια και ο Ξένος είναι φίλος. Κόσμοι πολλοί και διαφορετικοί, ετερόκλητοι άνθρωποι που συνυπάρχουν μέσα στον ρου της ζωής αρμονικά, δίχως αδιέξοδες εκπλήξεις, δίχως μεγαλόστομες εντάσεις ή φοβίες έναντι του Άλλου ή του Ξένου, άνθρωποι ανεπιτήδευτοι, φυσικά γλυκείς και ευγενείς, μέσα από διεργασία αιώνων. Το φυσικό τοπίο επιτείνει την ήρεμη αποδοχή των πραγμάτων. Η ιστορία που διέπει κάθε πέτρα, κάθε γέρικη ελιά, κάθε παλιό παραθύρι με το δαντελένιο κουρτινάκι του, κάθε κεραμοσκεπή και κάθε στέρνα, λειτουργεί σαν συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο γνωστό και στο άγνωστο, το οικείο και το διαφορετικό, λειαίνοντας το καινούργιο με την σοφία του παλιού.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που στην Ιθάκη καταφεύγουν συγγραφείς, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, άνθρωποι της τέχνης, της επιστήμης και της οικονομίας, για να εμπνευστούν, να δουλέψουν ή να ξεκουραστούν. Η Ιθάκη προσφέρεται στον επισκέπτη της απλά, άμεσα, βιωματικά. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης, που την λάτρευε, ερχόταν για να ψαρέψει, να πιεί το ουζάκι του, να συμβουλευτεί τους καπετάνιους του, που ήταν πάντα Ιθακήσιοι.
Η Ιθάκη ούτε ξαφνιάζει, ούτε ξαφνιάζεται. Η ζωή κυλάει αργά και φέρνει εκεί ξανά και ξανά τις χαρές και τις λύπες των ανθρώπων, τους έρωτές τους, τα παιδιά τους, τις ιδέες τους, τα μικρά και μεγάλα εγχειρήματα των κατοίκων και των ταξιδευτών της. Ένα νησί με υψηλό βαθμό κοινωνικής ανοχής σε ζευγάρια του ίδιου φύλου, χωρίς εντάσεις στο διαφορετικό, χωρίς υποταγή στο λαμπερό και το μοδάτο. Η Ιθάκη είναι ο δρόμος εμπρός μας… ο δυνατός, όμορφος εαυτός μας, χωρίς περιττά άγχη και φτιασίδια.
Itaca è un’isola delle Isole Ionie e si trova a sud di Lefkada e nel nord-est di Cefalonia.
Il nome di Itaca è noto sin dall’antichità, poiché si riferisce all’ Odissea, il poema epico di Omero.